QR Code và Lớp Học: Từ Tiếng Thở Dài Của "Homebuyer Trainee" Đến Nụ Cười Khi "Quét" Được Tri Thức
"Alo, Tùng hả? Sao giọng yếu xìu vậy ông? Lại tắc đường hay sao?"
Đầu dây bên kia là thằng Tùng, bạn thân chí cốt của tôi. Nó đang là trainee mảng Homebuyer cho một công ty bất động sản lớn. Nghe nó kể, ngoài việc học về nhà cửa, pháp lý, cho vay, giờ còn kiêm thêm khoản "internal training" cho lính mới. Mà cái giọng nó bây giờ cứ như vừa chạy marathon 42km xong không nghỉ.
"Mày ơi! Tao đang điên cái đầu với cái vụ QR code này đây!" – Tùng rên rỉ – "Mấy sếp cứ bảo phải số hóa tài liệu, rồi làm slide có chèn QR code cho học viên tự quét, tự tìm hiểu thêm. Tao lên mạng tìm hiểu thì thấy cả đống công cụ, cái nào cũng giới thiệu hay ho, tiện lợi. Mà sao cứ bắt tay vào làm là nó cứ lào nhào, lằng nhằng kiểu gì ấy. Tao cứ tưởng cái mã vạch vuông vuông này dễ lắm chứ..."
Tôi phì cười. Nghe Tùng than mà thấy bóng dáng mình vài năm về trước. Ừ thì ai mà chẳng có lúc "thở dài" với những thứ công nghệ tưởng chừng đơn giản mà hoá ra lại lắm chiêu trò. Nhất là cái chủ đề "Tạo mã QR cho lớp học và tài liệu giáo dục" này, nó lại càng cần sự tinh tế hơn là cứ "quẹt" đại.
Thở Dài Với QR Code: Tưởng Chừng Xa Xôi, Hóa Ra Lại Rất Đời!
Nói thật, ban đầu tôi cũng thuộc cái "phe" hoài nghi về QR code. Tôi cứ nghĩ nó chỉ là cái trò quảng cáo, để quét mấy cái tờ rơi khuyến mãi hay menu quán ăn. Hoặc tệ hơn là mấy cái mã lung tung dán ở cửa thang máy, quét vào thì toàn ra mấy trang web linh tinh, quảng cáo rác rưởi. "Ai mà thèm dùng cái này?" – tôi tự nhủ.
Cái "aha!" moment của tôi đến vào một buổi hội thảo, nhớ mãi là cái đợt diễn giả trình bày về thị trường BĐS. Slide của ông ấy toàn chữ, chữ và chữ, nhưng ở mỗi cuối phần, lại có một cái QR code bé tí nằm góc. Ông bảo: "Mấy bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về báo cáo thị trường quý này, quét mã này nhé." Cả phòng nháo nhác rút điện thoại ra. Chỉ trong tích tắc, mọi người đã truy cập được vào một file PDF báo cáo đầy đủ, một đường link dẫn đến video phân tích, và thậm chí là một biểu mẫu đăng ký nhận tài liệu.
Lúc đó tôi mới ngớ người ra: "À, hóa ra nó tiện lợi thế này sao?!" Thay vì phải gõ một đường link dài loằng ngoằng, hoặc phải copy paste qua group chat, chỉ cần một cú "tách" là xong. Trong bối cảnh lớp học hay đào tạo, đặc biệt là như Tùng đang làm cho các Homebuyer mới – những người cần tiếp cận lượng thông tin khổng lồ nhưng lại phải rất nhanh gọn và chính xác – thì QR code đích thị là một "đũa thần" chứ không phải đùa.
Biến Lớp Học Thành "Đường Hầm Thời Gian": Vì Sao QR Code Lại Là "Đũa Thần" Trong Giáo Dục?
Thử tưởng tượng xem, Tùng ơi!
- Tài liệu phụ trợ ngay lập tức: Thay vì phải phát cả xấp giấy tờ về các điều khoản vay vốn ngân hàng, hay luật đất đai, sao không chia sẻ bài giảng bằng QR code dẫn thẳng đến một folder Google Drive chứa tất tần tật các file PDF, excel mẫu, hoặc thậm chí là video giải thích ngắn gọn? Học viên muốn tìm hiểu sâu hơn chỉ việc quét. Đây là một ứng dụng QR code trong giáo dục hiệu quả.
- Video và âm thanh bổ trợ: Giảng lý thuyết chán quá? Chèn một mã QR dẫn đến một video YouTube giải thích khái niệm phức tạp, hoặc một đoạn phỏng vấn chuyên gia.
- Khảo sát, phản hồi tức thì: Sau mỗi buổi học, Tùng muốn biết học viên hiểu bài đến đâu? Tạo mã QR tài liệu học tập dẫn đến Google Form làm bài kiểm tra nhanh, hoặc khảo sát mức độ hài lòng. Nhanh gọn, tiện lợi, không mất công thu giấy tờ hay gõ lại câu trả lời.
- Liên kết tài nguyên bên ngoài: Khi nhắc đến một bài báo khoa học, một trang web chuyên ngành, hay một cổng thông tin pháp lý quan trọng (như Cổng thông tin quy hoạch của thành phố chẳng hạn), chỉ cần một mã QR là học viên có thể khám phá thêm.
- Thông tin liên hệ, lịch học: Cuối buổi học, thay vì ghi lên bảng rồi xóa, một mã QR dẫn đến danh bạ lớp học, lịch trình chi tiết, hay thông tin liên hệ của giảng viên.
Cứ nghĩ mà xem, cái QR code lớp học của Tùng sẽ không còn bị giới hạn bởi những gì chiếu trên màn hình hay in trên giấy nữa. Nó mở ra một "đường hầm thời gian" mà qua đó, học viên có thể tự do khám phá tri thức theo tốc độ và sở thích của riêng mình.
Người Việt Mình Đã Quá Quen Với Cái "Mã Vuông" Rồi!
Mà này Tùng, mày có biết không, cái việc người Việt mình sử dụng QR code giờ nó phổ biến đến mức nào rồi? Ban đầu nó nổi lên mạnh mẽ trong mảng thanh toán không tiền mặt, nhưng giờ thì nó đã len lỏi vào đủ mọi ngóc ngách đời sống.
Theo số liệu từ Napas (Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam), chỉ riêng trong quý 1/2023, số lượng giao dịch thanh toán qua QR Code đã tăng vọt 169% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy người Việt Nam mình đã quá quen thuộc và tin dùng cái mã vuông vuông này rồi. Vậy thì ngại gì mà không áp dụng vào lớp học, đúng không Tùng?
Hay như báo cáo "Digital 2023 Vietnam" của We Are Social và Meltwater cũng chỉ ra rằng, hơn 79% dân số Việt Nam đã sử dụng Internet, và smartphone chính là 'cửa ngõ' chính. Cứ tưởng tượng, học viên nào cũng có điện thoại thông minh trong túi, việc quét một cái mã QR để lấy tài liệu hay xem video hướng dẫn sẽ tiện lợi hơn bao nhiêu so với việc phải ghi chép hay gõ lại đường link dài ngoằng?
Mấy Cái Nền Tảng Tưởng Đơn Giản Mà Hóa Ra Không Đơn Giản Lắm? (Và Kinh Nghiệm Xương Máu Của Tôi)
Tùng nó than đúng. Ban đầu tôi cũng mông lung giữa một rừng công cụ. Cái thì quảng cáo hoa mỹ, cái thì đòi đăng ký lằng nhằng, cái thì giới hạn tính năng.
- QR Code Generator (trang web): Đây là cái tên phổ biến nhất, kiểu gì Tùng cũng sẽ mò ra. Nó đơn giản, dễ dùng, chỉ việc dán link vào là ra mã. Nhưng nó cũng là nơi tôi dính phải "cú lừa nhẹ": có lần tôi ham hố dùng loại "QR code động" (dynamic QR code) để sau này có thể đổi link mà không cần in lại mã. Nghe thì hay ho lắm, nhưng được vài hôm thì nó báo hết hạn dùng thử, đòi trả phí cả trăm đô/năm. Thôi rồi lượm ơi! Cuối cùng vẫn phải quay về cái loại "QR code tĩnh" (static QR code) cho chắc cú. Với lớp học và tài liệu cố định, static code là đủ. Nó miễn phí, vĩnh viễn và không sợ bị "đổi ý" giữa chừng.
- Canva: Nếu Tùng muốn QR code có tính thẩm mỹ một chút, chèn logo công ty, đổi màu cho hợp tông slide, thì Canva có chức năng tích hợp tạo QR code khá tiện. Mình tạo xong design trên Canva, kéo cái QR code vào là xong. Nó miễn phí với các tính năng cơ bản, nhưng để tạo QR code động hoặc tùy chỉnh sâu hơn thì có thể cần tài khoản Pro.
- Google Forms, Google Drive, YouTube: Cái này mới là "linh hồn" của QR code trong giáo dục. Mọi tài liệu, khảo sát, video đều nằm trên hệ sinh thái Google (hoặc các nền tảng tương tự như Microsoft Teams, OneDrive...). Mình chỉ cần lấy link của chúng, rồi dán vào công cụ tạo mã QR tài liệu học tập là xong.
Bài học xương máu của tôi là: Đừng tham lam dùng những tính năng quá "xịn sò" nếu không thực sự cần thiết, và hãy ưu tiên sự ổn định, miễn phí hoặc phí một lần cho các công cụ. Với các tài liệu giáo dục cơ bản, QR code tĩnh là đủ, không phải lo lắng về việc mã bị hết hạn hay tốn phí duy trì hàng tháng.
Mấy Mẹo Vặt Cá Nhân Của Thằng Bạn "Tối Cổ" Này Để QR Code Không Bị "Quê" Nữa
Để QR code cho giáo viên của Tùng không bị "quê" hay "nhạt nhẽo" như mấy cái QR code quảng cáo linh tinh, đây là mấy mẹo nhỏ tôi rút ra được:
- Nói Rõ "Quét Để Làm Gì": Đừng chỉ để cái mã vuông vức trơ trọi. Hãy ghi chú rõ ràng bên cạnh: "Quét để tải tài liệu 'Luật Đất Đai 2024'," hay "Quét để xem video hướng dẫn làm hợp đồng đặt cọc," hoặc "Quét để làm bài khảo sát nhanh." Học viên sẽ biết được giá trị họ nhận được.
- Đừng Để QR Code "Một Mình Một Kiểu": Nếu slide của Tùng màu xanh lá, tự nhiên cái QR code nó đen thui, vuông vức, nhìn nó lạc quẻ lắm. Hãy dùng các công cụ cho phép đổi màu, thêm logo công ty (như Canva chẳng hạn). Màu sắc hài hòa, có thương hiệu sẽ tạo cảm giác chuyên nghiệp hơn.
- Kích Thước Vừa Phải Và Khoảng Trắng "Thở": Đừng làm QR code quá nhỏ, học viên dí sát mặt vào màn hình hay tờ giấy cũng không quét được. Cũng đừng làm quá lớn, trông thô kệch. Quan trọng là xung quanh mã QR phải có một khoảng trắng đủ rộng để máy ảnh dễ nhận diện.
- Kiểm Tra, Kiểm Tra Và Kiểm Tra: ĐỪNG BAO GIỜ BỎ QUA BƯỚC NÀY! Tạo xong là phải lấy điện thoại ra, quét thử vài lần ở các điều kiện ánh sáng khác nhau, thậm chí nhờ vài người khác quét hộ. Có lần tôi in cái QR code to đùng trên phông nền hội thảo, ai dè quên không test, đến lúc trình chiếu lên bảng thì nó dẫn ra cái trang quảng cáo game tôi hay chơi. Quê độ cả buổi!
- Nội Dung Sau Mã QR Phải Chuẩn Chỉ: QR code chỉ là "cửa ngõ." Quan trọng là cái "nhà" bên trong nó có đáng để bước vào không. Tài liệu phải rõ ràng, dễ đọc, video chất lượng tốt, khảo sát phải dễ hiểu. Đừng để học viên mất công quét mà lại gặp phải nội dung lủng củng.
Khi QR Code "Nổi Loạn" Và Mấy Chuyện Dở Khóc Dở Cười
Dù tiện lợi thế, nhưng QR code cũng có lúc "nổi loạn" hoặc tạo ra tình huống dở khóc dở cười.
- "Tôi Không Biết Quét!": Đây là trường hợp phổ biến nhất. Dù đã rất quen thuộc với QR code, nhưng vẫn có những người (đặc biệt là người lớn tuổi hơn một chút, hoặc những người ít dùng smartphone) không biết cách quét, hoặc ứng dụng quét của họ quá "cùi bắp." Lúc đó, Tùng vẫn phải chuẩn bị phương án dự phòng, ví dụ như ghi rõ đường link bên dưới mã QR.
- Mã Hỏng, Link Die: Chuyện này tôi đã dính rồi. Cái link nguồn bị thay đổi, hoặc file bị xóa, dẫn đến việc quét mã QR nhưng lại báo "trang không tồn tại." Đó là lý do tôi nhấn mạnh việc kiểm tra định kỳ, đặc biệt là với các tài liệu quan trọng và sử dụng lâu dài.
- "Quét Cái Gì Đây?": Nhiều người để QR code trơ trọi, không chú thích gì. Học viên không biết nó dẫn đến đâu, có đáng để quét hay không. Cứ thế là bỏ qua.
Có người từng phản biện tôi: "Thôi, gửi link thẳng qua Zalo, Facebook Messenger hay email còn tiện hơn chứ dùng QR code làm gì cho rắc rối?" Đúng, trong nhiều trường hợp gửi link trực tiếp tiện hơn. Nhưng với tài liệu in ấn, slide trình chiếu, hay khi Tùng muốn học viên tập trung vào một nội dung cụ thể mà không bị phân tâm bởi các tin nhắn khác, thì QR code lại phát huy tác dụng cực kỳ mạnh mẽ. Nó tạo ra một hành trình khám phá, học hỏi chủ động hơn.
FAQ (Hỏi Nhanh Đáp Gọn Về QR Code)
| Câu hỏi | Trả lời |
|---|---|
| 1. QR code động và tĩnh khác nhau như thế nào? Em nên dùng loại nào? |
|
| 2. Em nên dùng công cụ nào để tạo QR code miễn phí và đáng tin cậy nhất? |
Các trang web như |
| 3. Làm sao để QR code không bị hỏng (quét không ra)? |
|
| 4. Có cần thiết kế đẹp cho QR code không? Hay cứ đen trắng là được? |
Không bắt buộc, nhưng rất nên thiết kế đẹp. Một mã QR có màu sắc phù hợp, có logo thương hiệu (công ty của Tùng chẳng hạn) sẽ tạo cảm giác chuyên nghiệp hơn, dễ nhìn hơn và khuyến khích người dùng quét hơn là một cái mã đen trắng khô khan. Canva là công cụ rất tiện để làm điều này. |
| 5. Làm sao để biết học viên có quét QR code của em hay không? |
Với QR code tĩnh, rất khó để biết chính xác số lượt quét. Tuy nhiên, nếu bạn liên kết QR code với Google Forms (để khảo sát/kiểm tra), bạn có thể theo dõi số lượng phản hồi. Nếu bạn liên kết với Google Drive hoặc các nền tảng lưu trữ có chức năng theo dõi lượt xem/tải xuống, bạn cũng có thể biết được phần nào. Với QR code động (có phí), hầu hết các nhà cung cấp đều có bảng điều khiển thống kê lượt quét chi tiết (số lượt quét, thời gian, vị trí địa lý...). |
Tương Lai Của QR Code Trong Giáo Dục: Vẫn Còn Nhiều Điều Để Khám Phá?
Nghe tôi nói một hồi, Tùng ở đầu dây bên kia đã cười khúc khích. "Ừ nhỉ, nghe mày phân tích tao thấy cũng có lý. Hóa ra không phải cứ cắm đầu làm là được, mà phải hiểu cái bản chất và ứng dụng của nó nữa. Tao cứ nghĩ nó phức tạp lắm."
Đúng vậy Tùng ạ. QR code hay, nhưng dùng sao cho "ra tấm ra món" thì đúng là cả một nghệ thuật. Với cái mảng "trainee homebuyer" của mày, chắc chắn sẽ có lúc cần dùng đó. Ví dụ như làm bộ tài liệu hướng dẫn khách hàng cách tìm hiểu thông tin quy hoạch, hay một danh sách các câu hỏi thường gặp khi đi xem nhà, chèn cái mã QR vào để dẫn link đến cổng thông tin quy hoạch của thành phố hoặc một trang FAQ riêng thì sao? Vừa tiện, vừa thể hiện sự chuyên nghiệp.
Thôi, cứ thử đi Tùng, có gì khó thì lại gọi tao. Mà công nhận, từ ngày dùng QR code hiệu quả, tao cũng lười gõ link hẳn đi. Đôi khi tôi tự hỏi, liệu trong tương lai, mọi thứ chúng ta học và làm có thể được "đóng gói" thành những mã QR để truy cập tức thì không? Ai biết được... Nhưng ít nhất, hiện tại nó đang giúp chúng ta giải quyết một mớ bòng bong trong việc chia sẻ kiến thức đấy.
CREATE QR CODE NOW!