1. Chấn động từ một đường dây thuốc giả quy mô lớn
Vào giữa năm 2025, lực lượng chức năng TP.HCM triệt phá một đường dây sản xuất, buôn bán thuốc giả điều trị xương khớp, trĩ, phong ngứa, gây rúng động ngành y tế và dư luận xã hội. Hơn 1.164 thùng thuốc thành phẩm, gần 1.600 kg bột nguyên liệu, hàng trăm kg bao bì, nhãn mác, máy móc hiện đại – tất cả đều được tổ chức tinh vi nhằm lừa đảo hàng nghìn bệnh nhân và người tiêu dùng.
Từ góc nhìn thống kê, các vật chứng bị thu giữ không chỉ thể hiện quy mô mà còn minh chứng cho mức độ nghiêm trọng của vấn nạn thuốc giả. Thị trường thuốc giả ngày càng chuyên nghiệp hóa, áp dụng mô hình sản xuất công nghiệp, tinh vi và cực kỳ khó kiểm soát.
2. Thủ đoạn mới, hình thái cũ: “Bạch tuộc ngầm” ngành dược
Đây chỉ là một trong 9 vụ thuốc giả quy mô lớn bị triệt phá gần đây. Thuốc giả sản xuất từ nguyên liệu không rõ nguồn gốc, vận chuyển bằng xe hàng hóa, trà trộn vào tuyến giao thương miền Tây – TP.HCM rồi phân phối rộng khắp các tỉnh phía Nam.
Các băng nhóm sản xuất thuốc giả thường hoạt động tại nhiều điểm rải rác, dùng nhà không số, công ty “bình phong”, tận dụng mạng xã hội, ứng dụng giao hàng tận nơi, quảng cáo ẩn danh, livestream bán hàng, thuê người nổi tiếng để che giấu dấu vết. Người tiêu dùng dễ bị đánh lừa bởi hình ảnh sản phẩm đẹp mắt, thông tin hấp dẫn nhưng thiếu xác thực.
Góc nhìn số liệu: Theo Chi cục Quản lý thị trường TP.HCM, hàng trăm vụ vi phạm liên quan đến thuốc nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ đã bị phát hiện trong năm qua, trị giá hàng chục tỷ đồng. Số lượng phát hiện chỉ là phần nổi, còn thuốc giả trôi nổi chưa được phát hiện vẫn là ẩn số.
Bất kỳ giải pháp phòng chống nào cũng phải dựa trên nền tảng dữ liệu thực tế, minh bạch và công nghệ quản lý hiện đại.
3. Những lỗ hổng trong kiểm soát và hệ lụy thực tiễn
Kiểm soát chất lượng thuốc tại TP.HCM ngày càng phức tạp. Lực lượng kiểm tra còn mỏng, ngân sách và trang thiết bị chưa theo kịp thủ đoạn làm giả ngày càng tinh vi. Các nhóm sản xuất thuốc giả liên tục thay đổi địa điểm, hình thức, lợi dụng kênh bán hàng “xách tay” vốn được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.
Quảng cáo thuốc, thực phẩm trên nền tảng số là “miếng đất màu mỡ” cho gian thương, dễ tạo tài khoản ảo, sử dụng kỹ thuật số để lẩn tránh kiểm soát. Hậu quả:
- Thuốc giả, thực phẩm giả tiếp cận đến tận tay người bệnh
- Niềm tin vào hệ thống y tế và quản lý thị trường bị xói mòn
- Nguy cơ sức khỏe, thậm chí tính mạng của người dân bị đe dọa
4. Luật pháp siết chặt nhưng vẫn chưa đủ
Luật sửa đổi, bổ sung Bộ Luật hình sự (6/2025) quy định mức phạt tù lên đến chung thân, phạt tiền hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng, tịch thu tài sản, cấm hành nghề cho tội sản xuất, buôn bán hàng giả. Tuy nhiên, số vụ vi phạm chưa giảm, thậm chí còn phức tạp hơn.
- Sửa đổi luật để tăng hình phạt cho hành vi tiếp tay, bao che sản xuất – kinh doanh hàng giả
- Chia sẻ dữ liệu liên ngành, quy hoạch lại hệ thống kiểm nghiệm
- Hoàn thiện cơ chế kiểm soát, truy vết nguồn gốc hàng hóa
Giải pháp lâu dài vẫn phải dựa trên công nghệ, dữ liệu và sự chủ động của cả hệ thống lẫn người tiêu dùng.
5. Công nghệ QR Code: “Lá chắn” thế hệ mới chống thuốc giả
Vì sao QR code là vũ khí hữu hiệu chống gian lận dược phẩm?
- Truy xuất nguồn gốc minh bạch, chống giả mạo: Mỗi sản phẩm gắn mã QR riêng biệt, liên kết với cơ sở dữ liệu trung tâm, cho phép người tiêu dùng quét kiểm tra chỉ trong 5 giây.
- Hỗ trợ cảnh báo nhanh: Khi một lô sản phẩm bị phát hiện vi phạm, chỉ cần cập nhật dữ liệu, toàn bộ người dùng khi quét mã sẽ được cảnh báo ngay lập tức.
- Xây dựng hệ sinh thái dữ liệu liên ngành: Nhà sản xuất, phân phối, nhà thuốc và cơ quan quản lý đều có thể cập nhật, kiểm soát, truy vết mọi giai đoạn của sản phẩm.
Nền tảng QR code tiên tiến dành cho doanh nghiệp và người dân Việt Nam: https://qrcode.aivncorp.com
- Tạo mã QR cho từng lô sản phẩm: Nhập đầy đủ thông tin về tên thuốc, lô sản xuất, hạn dùng, nơi phân phối, chứng nhận chất lượng, cảnh báo sức khỏe.
- Quản lý truy vết qua từng bước phân phối: Hệ thống lưu trữ, cập nhật trạng thái sản phẩm theo từng giai đoạn, minh bạch hóa quy trình lưu thông hàng hóa.
- Cảnh báo vi phạm và cập nhật thông tin thị trường: Doanh nghiệp chủ động cảnh báo sản phẩm thu hồi, hàng giả, cảnh báo mới từ cơ quan chức năng.
Từ góc nhìn thống kê, mọi mắt xích trên chuỗi cung ứng đều “số hóa” thông tin qua QR code sẽ giúp:
- Thống kê chính xác sản phẩm lưu thông, cảnh báo khu vực có nguy cơ cao
- Phân tích xu hướng, xác định điểm nóng về thuốc giả
- Giảm mạnh tác động tiêu cực của thông tin sai lệch, quảng cáo ảo, hàng “xách tay” trôi nổi
6. Hành động của người dân và doanh nghiệp: “Mỗi người một tay” trong cuộc chiến chống thuốc giả
Người dân – “người gác cửa” của sức khỏe:
- Chỉ mua sản phẩm có mã QR truy xuất nguồn gốc
- Chủ động quét mã kiểm tra thông tin sản phẩm trước khi mua hoặc sử dụng
- Cảnh giác trước các quảng cáo trên mạng xã hội, livestream, tài khoản ẩn danh
- Phản ánh ngay khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ về thuốc, thực phẩm
Doanh nghiệp – Nhà thuốc: Xây dựng thương hiệu bằng niềm tin số hóa
- Đăng ký, áp dụng hệ thống QR code truy xuất nguồn gốc
- Minh bạch hóa toàn bộ quá trình sản xuất, phân phối, lưu trữ, bán hàng
- Hợp tác với các nền tảng QR code uy tín như qrcode.aivncorp.com để tạo mã truy vết, bảo vệ uy tín và quyền lợi khách hàng
Cơ quan chức năng – Quản lý bằng dữ liệu và công nghệ
- Liên thông dữ liệu kiểm nghiệm, cảnh báo giữa các ngành
- Sử dụng phân tích dữ liệu lớn để xác định điểm nóng, dự báo rủi ro, kiểm soát luồng hàng hóa
7. Tầm nhìn thống kê: Chuyển đổi số – yếu tố sống còn
Các số liệu từ vụ triệt phá vừa qua chỉ là một phần nhỏ của bức tranh lớn hơn rất nhiều. Chuyển đổi số, minh bạch hóa bằng QR code là yếu tố bắt buộc nếu muốn phòng chống tận gốc nạn thuốc giả.
- Tăng hiệu quả quản lý nhà nước
- Nâng cao ý thức cộng đồng
- Hỗ trợ người tiêu dùng ra quyết định thông minh
Khi cả hệ sinh thái – từ sản xuất, kiểm nghiệm, phân phối đến người tiêu dùng – đều tham gia số hóa, thì “miếng đất” màu mỡ của thuốc giả sẽ ngày càng thu hẹp.
8. Kết luận: Hãy bắt đầu từ hôm nay
Vụ triệt phá đường dây thuốc giả vừa qua là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho toàn xã hội về sự cần thiết của chuyển đổi số và minh bạch hóa nguồn gốc sản phẩm y tế.
- Doanh nghiệp: Chủ động số hóa, áp dụng QR code để bảo vệ thương hiệu, khách hàng và chính mình
- Người tiêu dùng: Chủ động xác thực trước khi sử dụng, nâng cao cảnh giác
- Cơ quan quản lý: Đầu tư mạnh vào nền tảng dữ liệu, phối hợp liên ngành, tăng cường truyền thông
“Chỉ một thao tác quét mã QR, bạn có thể bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng. Công nghệ là “bức tường lửa” mạnh mẽ nhất trước làn sóng thuốc giả ngày càng tinh vi.”